Với người làng Giang Xá, thị trấn Trạm Trôi (huyện Hoài Đức), vào ngày tết, ngày lễ, không thể thiếu món bánh bác. Xưa kia, món bánh này dùng tiến vua để thể hiện lòng tôn kính. Ngày nay, bánh bác trở thành vật thể lưu giữ nét văn hóa và thể hiện tình người Giang Xá.
Bánh bác là một đặc sản của làng Giang Xá – TP.HN, cùng với bánh phu thê, cá anh vũ, gà Đông Cảo, … bánh bác là một trong những sản vật tiến vua thời xưa. Trong tâm thức người Giang Xá, bánh bác chính là hình tượng của làng. Món bánh này ” khai sinh ” cùng thời Lý Nam Đế lập quốc .
Trong rất nhiều miền quê cùng thờ Lý Nam Đế, làng Giang Xá là một trong những nơi thờ tự chính. Để biểu thị tấm lòng tôn kính, người dân Giang Xá đã sáng tạo ra bánh bác để dâng vua.
Bạn đang đọc: Bánh bác: Món ngon tiến vua của người Giang Xá
Thời xưa, bánh do những trưởng lão trong làng làm riêng để tiến vua. Sau này, người dân truyền nhau cách làm, rồi bánh bác dần Open trong những sự kiện lớn của làng như liên hoan, cưới xin hay làm quà biếu khách quý .
 |
| Công thức để có món bánh bác ngon thì phải ” luộc bằng mỡ, lật bằng tay ” . |
Hễ con gái Giang Xá lấy chồng, nhà gái lại thách cưới nhà trai bằng tráp bánh bác. Vì thế người Giang Xá có câu : ” Dù ai chồng chán, vợ chê / Ăn miếng bánh bác lại về với nhau “. Gọi là bánh bác bởi người Giang Xá nói chệch ” bác ” từ ” rán, chiên ” .Để làm ra được một “ tày ” bánh bác ngon, người làm cần lựa chọn rất kỹ nguyên vật liệu, từ gạo nếp cái hoa vàng, gấc, đỗ xanh, tới đường nâu, mỡ thăn lợn, thậm chí còn là lá chuối và chiếc lạt buộc bánh .Gạo nếp được ngâm 2-3 tiếng rồi đem xay, nén cho thật mịn. Nửa số gạo được trộn với gấc để tạo màu đỏ xen lẫn màu trắng .Để làm ra một chiếc bánh bác thì “ bác bột ” là quy trình quan trọng nhất. Những khoanh bột được thấu cho dẻo và nặn tròn. Chảo “ bác ” bánh thường làm bằng gang. Ở đó, người làm phải lật giở bột nếp trên chảo mỡ nóng …. bằng tay không .Mỡ dùng để rán bánh phải là mỡ lợn thăn, không được dùng dầu ăn, tỷ suất mỡ và độ lửa sẽ quyết định hành động độ dẻo, thơm của bánh. Đầu tiên, cho khoảng chừng nửa muôi mỡ dải đều mỏng mảnh khắp chảo, sau đó cho miếng bột nếp dẻo đã trộn áp xuống mặt chảo. Dùng bàn tay để giở bánh sao cho thật mỏng dính đều khắp mặt phẳng của chảo. Đặc biệt, bánh phải được nén bằng tay và lật liên tục khi rán .Qua quy trình “ bác ”, bột gạo nếp chín được tán mỏng dính trên mặt bàn đã trải lớp bóng kính cho nguội, phần bột trộn với gấc được trải bên dưới phần bột không trộn. Đậu xanh sau khi nấu chín được trộn cùng đường kính hoa mai, cán thành hình tròn trụ với đường kính 3 – 5 cm. Đậu xanh được dùng làm nhân sẽ được đặt sau cuối trên lớp bột bánh .
Cuối cùng, người làm cuộn 3 lớp : bột gạo trộn gấc, bột gạo trắng và nhân đậu xanh thành hình như khúc giò và gói trong lá chuối. Để có được một “ tày ” bánh bác, người làm phải mất tổng số khoảng chừng 5 tiếng .
 |
| Việc làm ra một miếng bánh bác ngon theo đúng phương pháp truyền thống cuội nguồn là không hề đơn thuần . |
Mỗi “ tày bánh ” sau khoảng chừng 2 tiếng đồng hồ đeo tay ủ bên trong lá chuối sẽ dùng dao sắc cắt khoanh từ 2-3 cm để thành một “ khẩu ” bánh. Những “ khẩu ” bánh bác y hệt như một bông hoa sặc sỡ sắc màu khoe sắc với nhị vàng xen lẫn với những hạt vừng lốm đốm, lớp bánh đỏ màu gấc đan vào nhau nhưng không lẫn lộn với lớp bánh trắng mịn của gạo nếp .Đẹp mắt là vậy, bánh bác còn vô cùng mê hoặc bởi mùi vị thơm bùi. Cắn miếng bánh vẫn còn âm ấm, vị dẻo thơm của gạo nếp quyện với vị ngọt thanh mát của đậu xanh kho đường đem đến cho thực khách một cảm xúc thật khó tả về chiếc bánh bình dị thôn quê nhưng đậm đà truyền thống cuội nguồn dân tộc bản địa .Bánh chỉ được đun bằng gốc rạ hoặc củi, độ nóng vừa đủ. Nếu dùng bếp gas hay nhà bếp than, bánh rán sẽ không được thơm, mùi vị gạo nếp, màu đỏ tươi của gấc sẽ không còn .
 |
| Đáng chú ý quan tâm, do không sử dụng chất dữ gìn và bảo vệ nên bánh bác chỉ giữ được lâu nhất là hai ngày . |
Ngày nay, bánh bác vẫn được nhiều người làng Giang Xá sử dụng để cung tiến trong những đợt nghỉ lễ, Tết. Người dân khắp nơi cũng hoàn toàn có thể chọn mua về làm quà tặng .Trải qua hàng trăm năm, đến nay bánh bác vẫn giữ được mùi vị và vẻ đẹp ấn tượng, trở thành một đặc sản không lẫn với bất kể thứ quà quê nào được tạo nên nhờ sức phát minh sáng tạo, đôi bàn tay khôn khéo của người dân trên mảnh đất Kinh kỳ .
7 món sơn hào hải vị tiến vua thời xưaTrong văn hóa ẩm thực Việt Nam từ xa xưa, những món ăn được dùng để tiến vua không chỉ ngon miệng, có giá trị dinh dưỡng cao mà còn rất quý hiếm.
Độc đáo món “chè thịt tiến vua” xứ HuếĐến với xứ Thần Kinh, bạn sẽ được chiêm ngưỡng và thưởng thức một món chè bột lọc bọc thịt heo quay, được xem là món chè độc lạ nơi cung đình từ thuở thời xưa còn lưu truyền đến ngày này . Những đặc sản “tiến vua” tiền triệu hút khách dịp tếtGà Đông Tảo, cá kho làng Vũ Đại, chim công, gà chín cựa, cá anh vũ, … – đặc sản một thời giờ lại được săn lùng dịp cận tết mặc kệ giá cao ngất ngưởng . |
( Theo Dân trí )
Source: https://naciholidays.vn
Category: Hà Nội
